Disk Gıda-İş Başkanı Aslan: “Hükümet, Sermayeye Emek Ucuz Olabilecek Adımlar Atmanın Planlarını Yapıyor. Mesem de Bunun Parçası”
CEYLAN SAĞLAM
DİSK Gıda-İş Genel Başkanı Seyit Aslan, Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM) projeleri adı altında haftada 4 gün çocukların çalıştırıldığını belirterek, “Çocukların geleceğini güvence altına alacak ciddi bir politikası olmayan bir ülkede yaşıyoruz. Hükümet sermayeye ucuz iş gücü olabilecek adımlar atmayı planlıyor. MESEM de bunun bir parçası olarak ortaya çıktı” dedi. MESEM projesinin hastanelerde de uygulanmaya başladığına işaret eden Aslan, sendikanın İstanbul Eyüp Devlet Hastanesi önünde düzenleyeceği eyleme katılım çağrısında bulundu.
09.12.2016 tarih ve 29913 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6764 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM), ve 1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu ve 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanununda yapılan değişiklikle;
Milli Eğitim Bakanlığı’nın internet sitesinde mesleki eğitim merkezi öğrencilerinin haftada bir gün okulda teorik, 4 gün ise işletmelerde uygulamalı eğitim aldıkları belirtilmektedir. Bakanlığın internet sitesinde bu kurumdaki çocuk sayısının 1 milyon 281 bin 814, ustalık belgesi olan çocuk sayısının ise 1 milyon 654 bin 846 olduğu belirtiliyor.
DİSK Gıda-İş Genel Başkanı Seyit Aslan, MESEM projesinin hastane yemekhanelerinde de uygulanmaya başladığını belirterek, sendikanın bugün İstanbul Eyüp Devlet Hastanesi önünde söz konusu uygulamayı protesto edeceğini söyledi. Aslan projeye ait; Sosyal haklarıyla birlikte 10 bin lira alan yetişkin işçiler ile dört gün aynı işi yapan çocukların sosyal güvenceden yoksun bırakılarak 1658 liraya çalıştırıldığını söyledi.
Aslan, ANKA Haber Ajansı’na şunları söyledi:
“ÇOCUKLAR YAKLAŞIM ADI ALTINDA, AYNI İŞİ YAPARAK 1658 TL’YE ÇALIŞTIRILACAK”
“İstanbul’da Eyüp Devlet Hastanesi önünde basın açıklaması yapacağız. Basın açıklaması temelde tüm kamu hastanelerinde hem çalışan yemekhane çalışanlarının dertleri adı altında çocuk personel çalıştırma adı altında bir sömürü sistemini gerçekleştirmeyi hedefliyor. ve bakanlığın başlattığı MESEM projesi bir süreç.
Türkiye’de çocukların iş bulabileceği meslek okulları var ama temelde nitelikli meslek sahibi adı altında iş bulma hakkı kazanmak için yapılan işler var. Ancak burada ters bir uygulamanın olduğunu görüyoruz. Burada MESEM’lerde haftada bir eğitim veriliyor ama bu çocuklar dört gün içinde tarlada çalışacak, hastanede çalışacak, torna atölyesinde ve dokuma atölyesinde çalışacak. Yani üretimin her alanında, otellerde, restoranlarda istihdam edilecekler. Çocuklar orada dört gün çalışacak. Bunun yasallaştırılmış bir çocuk işçiliği uygulaması olduğu söylenmelidir. Şu anda Türkiye’de MESEM adı altında istihdam edilen çocuk sayısı 1 milyon 269 bin 46 kişiye ulaştı. En az taban ücret üzerinden ödenmesi koşuluyla yetişkin bir işçinin alacağı ortalama aylık ücret 8 bin 500 lira. Diğer sosyal haklarla birlikte yaklaşık 10 bin liraya mal olacak ama burada görüyoruz ki çocuklar çıraklık adı altında 1658 liraya aynı işi yaptıkları gibi çalıştırılacaklar. Haftada dört gün çalışıyorlar, sosyal güvencelerinden mahrumlar. Devlet parayı veriyor, orada teşvik veriyor ama 1658 liraya da istihdam ediyorlar. 3 yıl çırak olarak çalışacaklar, üç yıl bu ücreti alacaksın ve sonra kalfa olacaksın, kalfalık yapacaksın. Oradan 2 bin 763 lira alacaksın.
“MESEM’İM ASLINDA TÜRKİYE’DE ÇOCUK İŞÇİLİĞİNİN YASALLANDIRILMASI İÇİN BİR PROJEDİR”
Şu anda Türkiye yoksulluk içinde yaşıyor ve ne yazık ki küçük bir gelir ve hatta küçük bir bütçenin eve girmesi karşısında aileler bu tür uygulamalara sessiz kalıyor. Bu çok açık ve nettir. MESEM aslında Türkiye’de çocuk işçiliğini yasal hale getirmek için başlatılan bir proje. Bu bir yandan sermayenin talebi olarak gündeme geldi. Aynı zamanda sermaye ihtiyacı olarak da gündeme geldiğini görüyoruz. 15 bin liralık maliyet ile 1500 liralık maliyet arasında çok fark var. Bu bakımdan patronların, işverenlerin ve sermayenin çocukları daha çok sömürmek, daha az ödemek ve daha çok kâr etmek için kullandıklarını biliyoruz. Burada temel olarak bu çocukların eğitim görmesi gerektiğini, gelecekte sağlıklı nesiller yetiştirmek için okulda olmaları gerektiğini söylemek gerekiyor ama başarısız çocuklar işsiz diyorlar… Neye göre değerlendiriyorsunuz? çocuklar başarısız mı?
“BU MESLEKİ EĞİTİMDEN DAHA ÇOK ÇOCUKLARIN İŞÇİ OLARAK YETİŞTİRİLMESİ AŞAMASI OLARAK İFADE EDİLMESİ GEREKİR”
Türkiye’de meslek liselerinin altında bir eğitim olduğunu söylemek mümkün değil. Bu bir mesleki eğitimden daha fazlası, küçük çocukların işçi olarak yetiştirilmesinin ilk adımı olarak da anılmalıdır. Devletin çocuklara yönelik politikalarını biliyoruz. Milyonlarca çocuk kayıt dışı ve kayıt dışı çalışıyor, iş cinayetlerinin kurbanı oluyorlar ve çocukların geleceklerini güvence altına alacak önemli bir politikasının olmadığı bir ülkede yaşıyoruz. Aslında iktidar bu konuda siyaset üretmekten öte sermayeye ucuz iş gücü olabilecek adımlar atmanın planlarını yapıyor. MESEM de bunun bir modülü olarak ortaya çıktı. Anladığımız kadarıyla, Milli Eğitim Bakanlığı önümüzdeki yıllarda bu sayıyı tahminen birkaç milyona çıkarmak için çalışmalarını sürdürüyor. Bu konuda teşvikler sağlamaktadır. Bu bahiste sanayi sitelerinde mesleki eğitim adı altında kurslar açılıyor. Sektörde bir meslek edineceksiniz ve hemen yanı başınızdaki fabrika veya atölyede çalışmaya başlayacaksınız.
“MİZAHIN HER TÜRÜ DAHİL OLMAK ÜZERE EN KÖTÜ İŞLERDE ÇALIŞIYORLAR”
Burada çocuklar için ağır çalışma koşulları var, azarlama var, kötü davranışlar söz konusu. Burada çocukların hayatlarını sağlıklı bir şekilde devam ettirebilmeleri için de önemli sorunlar bulunmaktadır. Bu çocuklar atölyelere gittiklerinde onları azarlama, dayak ve her türlü aşağılama dahil en kötü işlerde çalıştırıyorlar. Bu kabul edilebilir bir durum değil, artık hastanelerde uygulanmaya başlandı. Devlet hastaneleri özellikle kamu hastaneleri bu işlere başlamış ihale alan firmalar 15-20 bin liraya aşçı çalıştırıyor ama diğer çalışanlara asgari ücretten fazla veriyorlar ama patates soyan işçinin fiyatı 10 lira ise 12 lira bu çocuklar yerine 1658 liraya bu çocuklar yapsın anlayışıyla çalıştırılacak. Bu MESEM projesi iptal edilmeli, yasaklanmalı ve 13-14 yaşındaki çocukların burada çalışması engellenmelidir. Sendika olarak ilk adımı biz atacağız. Eyüp Devlet Hastanesi’nde çocukların çalıştırılmaması için basın açıklaması yapacağız. Bu Türkiye’nin sorunu, ailelerin, sendikaların, eğitimin sorunudur.”
